Ryglice - osiem wieków historii

Dzieje Ryglic liczą osiem stuleci, choć dokładna data powstania osady nie jest znana, a pierwsza pisana wzmianka o jej istnieniu pochodzi z wieku XIV. Jak większość ówczesnych wsi powstała przy szlaku handlowym, co pozwalało na szybki rozwój, wzrost liczby mieszkańców i łatwiejsze warunki życia. Zmienne były koleje losu miasteczka i jego mieszkańców w kolejnych stuleciach, obecnie od początku XXI wieku Ryglice znów są miastem, zamieszkałym przez kilka tysięcy osób, leżącym 25 kilometrów od Tarnowa.


Legenda głosi, że gdy Władysław Opolski podarował Wawrzyńcowi z Kielanowic Ryglice, dał mu również prawo do pobierania myta za przejazd jedyną wówczas drogą. Droga prowadząca z Tuchowa, przez Ryglice stanowiła ważny trakt komunikacyjny w kierunku Pilzna i Biecza. Aby zapobiec nielegalnemu przedostaniu się tą drogą ryglowano ją na noc. Stąd ma pochodzić nazwa Ryglic. Tyle legenda, fakty ustalić jest nieco trudniej. Osada powstała prawdopodobnie w XII wieku, pierwsza wzmianka pisana na jej temat pochodzi z roku 1301. Na początku, a najdalej w połowie XIV wieku powstała również na terenie dzisiejszych Ryglic pierwsza parafia. Wiązało się to z faktem, że za panowania Kazimierza Wielkiego nastąpił znaczny rozwój wsi i wzrost liczby mieszkańców. Wtedy również prawdopodobnie nadano Ryglicom prawo magdeburskie i przez kolejnych 200 lat

miasteczko bez przeszkód się rozwijało, wzrastała liczba zakładów rzemieślniczych, kwitł handel, powstał w Ryglicach szpital, młyn i szkoła.

 

Sytuacja zmieniła się w XVII wieku. Powódź, epidemia, a wreszcie najazdy Szwedów i Kozaków doprowadzają do upadku Ryglic, spalony zostaje kościół, zlikwidowana szkoła, efektem zniszczeń jest klęska głodu.

 

W następnym stuleciu do Ryglic i okoliczności wsi napływa spora liczba mieszkańców narodowości żydowskiej z terenu Niemiec, wkrótce powstał również cmentarz żydowski. W XVIII wieku w Ryglicach mieszkało około 1 800 osób, pod koniec wieku na tym terenie operowały wojska konfederacji barskiej, a także oddziały rosyjskie.

 

W pierwszej połowie XIX wieku w Ryglicach wybudowano koszary dragonów i stajnie, w miasteczku rozwijało się przede wszystkim rzemiosło tkackie, oraz handel pozostający w rękach żydowskich. W ciągu stu lat, do końca XIX wieku liczba mieszkańców wzrosła o około 1 000 osób, do 2 700, z czego około 400 było Żydami.

 

Początek XX wieku przyniósł kolejne inwestycje, w Ryglicach powstał klasztor sióstr Dominikanek i ochronka, założono bibliotekę, a z inicjatywy mieszkańców wybudowano linię telefoniczno - telegraficzną łączącą Ryglice z Tuchowem. W1908 założono Kasę Stefczyka, wreszcie w roku 1912 oddano do użytku nową, murowaną szkołę.

 

Pod koniec 1914 roku do Ryglic wkroczyły wkroczyły wojska rosyjskie, na przełomie lat 1914/1015 toczyły się walki pomiędzy wojskami austriackimi a rosyjskimi, ale front utrzymał się przez kilka miesięcy - do maja 1915 roku. Po tych walkach pozostało w okolicy 86 cmentarzy wojennych, w tym również w samych Ryglicach.

 

Jeszcze w okresie trwania wojny, w roku 1917 powstała w Ryglicach kolejna spółdzielnia - Składnica Kółek Rolniczych, licząca kilkuset członków i prowadząca działalność handlową w dawnych stajniach wojskowych. W październiku 1918 roku Austriacy ostatecznie opuścili Ryglice, epoka zaborów dobiegła końca, miasto znalazło się na terenie odrodzonego państwa polskiego.

W kilka lat po wojnie, w 1922 roku w Ryglicach założono Towarzystwo Szkoły Ludowej, wkrótce utworzono siedmioklasową szkołę powszechną, założono Kółko Rolnicze, reaktywowano Ochotniczą Straż Pożarną. W 1934 roku Ryglice przestały być miastem, w roku 1939 liczyły nieco ponad trzy tysiące mieszkańców, w tym 412 Żydów.

 

Wojska niemieckie wkroczyły do Ryglic 7 września 1939 roku, a późna jesienią dotarli tutaj Polacy wysiedleni przez Niemców z Wielkopolski. W następnym roku spalona i zniszczona została bożnica, a w lipcu 1942 roku Niemcy wywieźli cała ludność żydowską z Ryglic do getta w Tuchowie. Jedynym śladem ich kilkusetletniej obecności pozostał żydowski cmentarz.

Przed wycofaniem się w styczniu 1945 roku Niemcy spalili wschodnią część rynku w Ryglicach, zabytkowy ratusz i wieżą zegarową, a także wysadzili wszystkie mosty. 18 stycznia 1945 roku do Ryglic wkroczyły wojska radzieckie.

 

Po zakończeniu wojny rozpoczął się okres rozbudowy i rozwoju Ryglic, proces ten zaowocował odzyskaniem praw miejskich 1 stycznia 2001 roku.

06.04.2011
Twój komentarz:
Ankieta
Czy weźmiesz udział w nadchodzących wyborach samorządowych?
| | | |