Zalipie - malowana wieś

Zalipie - wieś położona na Powiślu Dąbrowskim, w gminie Olesno. Turyści z całego świata przyjeżdżają tu obejrzeć malowane w niepowtarzalny sposób w kwiatowe wzory domy, zdobione przez ich mieszkanki. Pierwsze opisy twórczości ludowej z terenu Zalipia i okolicznych wsi pochodzą z początku XX wieku, a sam zwyczaj ozdabiania przez kobiety wiejskich izb malowanymi na ścianach kwiatami wywodzi się najprawdopodobniej z wieku XIX, kiedy to nowoczesne, na ówczesne czasy, domy z piecami kuchennymi i kominami zastąpiły chaty z zakopconymi, ciemnymi ścianami. Etnografowie zainteresowali się bliżej "malowaną wsią" w okresie międzywojennym, m.in. w roku 1939 prezentowano twórczość malarek z Zalipia w Muzeum Etnograficznym w Krakowie.


Po wojnie, kiedy nastąpił wzmożonego zainteresowania sztuką ludową, malarki z Zalipia malowały m.in. salę na statku "Batory", kaplicę w tarnowskim Seminarium Duchownym, lokale handlowe i reprezentacyjne w Warszawie i Krakowie (kawiarnia "U Zalipianek"), sale Uniwersytetu Ludowego w Wierzchosławicach. W samym Zalipiu oglądać można pomalowane w kwiaty przedszkole, szkołę, pocztę, świetlicę, kościół i plebanię. Malowane motywy znajdują się także na zalipiańskim cmentarzu.
Jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w malowanej wsi jest zagroda Felicji Curyłowej (1904 -1974), wybitnej malarki, jednej z pierwszych uczestniczek dorocznych konkursów "Malowana Chata''. Malowana zagroda jeszcze za życia artystki była najczęściej odwiedzana przez turystów, po jej śmierci zaś została przekazana Muzeum Okręgowemu w Tarnowie. Równolegle do drogi usytuowana jest drewniana obora połączona z chlewikiem i drewutnią. Ściany budynku pokryte są roślinnym ornamentem o dużych płaszczyznach zdobniczych. Prostopadle do drogi stoją: drewniana stodoła i budynek mieszkalny pomalowany na żółto i ozdobiony ornamentem z drobnych niebieskich kwiatków.


Wnętrze domu również zdobione ornamentami wykonanymi przez Felicję Curyłową, a ponadto wycinankami i malowankami na papierze. Mieszkanie wyposażone w oryginalne meble oraz narzędzia rolnicze, sprzęty, naczynia, elementy stroju ludowego, oleodruki oraz pamiątki po zmarłej artystce.
Pierwotnie malowano farbami przygotowanymi domowym sposobem, jako barwniki wykorzystywano wapno, glinkę i sadzę, a farby rozprowadzano przy pomocy własnoręcznie wykonanych pędzli. Dziś w Zalipiu niewiele już pozostało starych, drewnianych domostw, tradycyjnie malowanych. Znacznie częściej spotkać można nowoczesne domy, w których kultywowane są nadal malarskie tradycje. Co roku pod patronatem tarnowskiego Muzeum Okręgowego organizowane są w Zalipiu konkursy na najpiękniej zdobioną chatę. Pierwszy konkurs zorganizowano w roku 1948. Komisja konkursowa obejrzała wówczas 18 domów. Na początku konkursy organizowano co kilka lat, a od 1965 roku regularnie - co roku. Wówczas też - w czerwcu, kiedy odbywa się ocena komisji konkursowej najlepiej odwiedzić Zalipie.

06.04.2011
Twój komentarz:
Ankieta
Czy weźmiesz udział w nadchodzących wyborach samorządowych?
| | | |